JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA

WIZARA YA ELIMU, SAYANSI NA TEKNOLOJIA

Anuani ya simu “ELIMU” Simu: 026  296 35 33 Baruapepe:info@moe.go.tz Tovuti: www.moe.go.tz

Chuo cha Masomo ya Biashara na Sheria, Chuo Kikuu cha Dodoma (UDOM), Jengo Na. 10, S.L.P. 10, 40479 DODOMA. Tarehe: 14 Desemba, 2018.

WARAKA NA. 1 WA MWAKA 2018

MWONGOZO WA UUNDAJI NA UENDESHAJI WA KAMATI NA BODI ZA SHULE

Kwa mujibu wa Sheria ya Elimu Na. 25 ya mwaka 1978 na Rekebisho lake Sura 353 ya mwaka 2002 kila Shule ya Msingi na Sekondari sharti iwe na Kamati ya Shule (kwa shule za Awali na Msingi) au Bodi ya Shule (kwa shule za Sekondari) iliyo hai. Aidha, Serikali imekuwa ikitoa miongozo juu ya utaratibu wa kuunda na kuendesha Kamati na Bodi hizo.

Waraka huu unalenga kutoa mwongozo mahsusi kuhusu muundo, wajibu na uendeshaji wa Kamati na Bodi za shule.

1.0        KAMATI ZA SHULE ZA AWALI NA MSINGI/BODI ZA SHULE ZA SEKONDARI

1.1     Kamati za Shule za Awali na Msingi za Serikali na Zisizo za Serikali

Shule zote zitakuwa na Kamati (Kwa Shule za Awali na Msingi) na Bodi kwa Shule za Sekondari).

1.2   Sifa za Wajumbe na Utaratibu wa Uundaji wa Kamati na Bodi za Shule

a)            Itaundwa na wajumbe wasiopungua tisa (9),

b)            Diwani, Mwenyekiti na Katibu wa Serikali ya Kijiji/Mtaa (wa eneo shule ilipo) hawatakuwa na sifa ya kuwa wajumbe wa Kamati/Bodi ya shule. Hii ni kuepusha mgongano wa kiutendaji kutokana na jukumu lao la kuiwakilisha Serikali katika ngazi zao za utawala,

c)            Kamati itakuwa na vikao visivyopungua viwili (2) kwa mwaka. Mwenyekiti anaweza kuitisha kikao cha dharura kama kuna suala linalohitaji kujadiliwa,

d)            Wajumbe wa Kamati/ Bodi wanatakiwa wawe na sifa zifuatazo:

                                                  i.Wawe na elimu ya Kidato cha Nne au zaidi,

                                                ii.Wawe na shughuli halali za kujipatia kipato,

                                              iii.Uwiano wa wajumbe uzingatie jinsi zote mbili,

                                              iv.Mwenyekiti na Makamu Mwenyekiti achaguliwe na Wajumbe wa Kamati kutoka miongoni mwao.

e)            Kamati ya Shule itakuwa na kamati ndogondogo tatu (3) zifuatazo:

                                                i.     Kamati ya Taaluma, Malezi na Unasihi,

                                                ii.Kamati ya Fedha, Mipango na Miundombinu, na

                                              iii.Kamati ya Mazingira, Afya na Chakula.

f)              Wajumbe wa Kamati/Bodi za Shule watathibitishwa na Afisa Elimu wa Wilaya.

1.3 Wajibu na Majukumu ya Kamati ya Shule

a)            Kuandaa/kuidhinisha Mpango wa Maendeleo ya shule na mikakati ya utekelezaji wake,

b)            Kuitisha na kuendesha vikao vya wazazi na kutoa taarifa ya maendeleo ya shule,

c)            Kwa shule za serikali kuidhinisha matumizi ya fedha za shule na kusimamia matumizi bora ya fedha za uendeshaji na maendeleo ya shule,

d)            Kwa shule zisizo za serikali, kushauri namna bora ya matumizi ya fedha  kwa miradi ya maendeleo ya shule ikiwemo ukarabati wa miundombinu,

e)            Kuhimiza ujenzi wa shule na usafi wa mazingira ya shule na wanafunzi,

f)             Kwa shule za serikali, kusimamia ujenzi na ukarabati wa madarasa na miundombinu mingine na utunzaji wa mazingira ya shule,

g)            Kusimamia ufundishaji na ujifunzaji shuleni kwa kuhakikisha kuwa walimu wanafanya kazi zao kwa ufanisi,

h)            Kuhakikisha wanafunzi wote wanahudhuria masomo kwa mujibu wa sheria,

i)             Kuhakikisha shule inakuwa na Sanduku la Huduma ya Kwanza na pia shule inadumisha elimu ya afya shuleni kwa njia mbalimbali,

j)             Kuhakikisha huduma za Malezi na Unasihi kwa wanafunzi zinaendeshwa kwa ufanisi shuleni,

k)            Kutathmini uhalali wa kumsimamisha/kumfukuza shule mwanafunzi bila upendeleo wala kushawishiwa na mtu au kikundi chochote kabla ya kuhalalisha uamuzi huo,

l)             Kuhakikisha Kamati inakutana ndani ya wiki mbili inapotokea shule imependekeza kumsimamisha/kumfukuza mwanafunzi ili uamuzi sahihi utolewe kwa wakati kuepusha ucheleweshaji unaoweza kuathiri haki za kielimu za mwanafunzi husika pasipo sababu za msingi, na

m)         Kamati itafanya kazi kwa muda wa miaka mitatu (3).

2.0 MUUNDO WA KAMATI/BODI ZA SHULE

Katika kuunda Kamati na Bodi za Shule za Serikali na zisizo za Serikali mambo yafuatayo yatazingatiwa:

2.1   Wajumbe wa Kamati za Shule za Awali na Msingi za Serikali

                           i.            Mwalimu Mkuu ambaye pia atakuwa Katibu wa Kamati,

                        ii.            Mwalimu wa Taaluma katika shule,

                      iii.            Wawakilishi wawili (2) wa walimu shuleni,

                       iv.            Iwapo shule ina kitengo kwa ajili ya watoto wenye mahitaji maalum, Mkuu wa Kitengo naye atakua Mjumbe,

                         v.            Wajumbe watatu (3) watakaochaguliwa na mkutano wa wazazi, na

                       vi.            Mkazi jirani atakayeteuliwa na Mkuu wa shule.

2.2     Kamati za Shule za Awali na Msingi Zisizo za Serikali

                             i.         Mkuu wa shule ambaye atakuwa Katibu wa Kamati ya shule,

                           ii.         Mmiliki wa shule,

                         iii.         Mwalimu wa Taaluma,

                         iv.         Wajumbe watatu (3) watakaoteuliwa na Mmiliki wa Shule,

                           v.         Mwakilishi mmoja (1) wa walimu shuleni.  

                         vi.         Iwapo shule ina kitengo kwa ajili ya watoto wenye mahitaji maalum, Mkuu wa Kitengo naye atakua Mjumbe,

                    vii.            Mzazi mmoja (1) anayewakilisha wazazi wenye watoto katika shule hiyo atakayechaguliwa na Mkutano Mkuu wa Wazazi,

                  viii.            Mkazi mmoja jirani atakayeteuliwa na Mwenye shule.

2.3   Bodi za Shule za Sekondari za Serikali

                              i.         Mkuu wa Shule ambaye atakuwa Katibu wa Bodi,

                           ii.         Mwalimu wa Taaluma katika shule,

                         iii.         Wawakilishi wawili (2) wa walimu shuleni,

                          iv.         Iwapo shule ina kitengo kwa ajili ya watoto wenye mahitaji maalum; Mkuu wa Kitengo pia atakua mjumbe katika Bodi ya shule,

                            v.         Wajumbe watatu (3) wanaowakilisha wazazi wenye watoto katika shule hiyo watakaochaguliwa na Mkutano Mkuu wa wazazi, na

                          vi.         Mkazi jirani atakayeteuliwa na Mkuu wa shule.

2.4   Bodi za Shule za Sekondari Zisizo za Serikali

                    i.              Mkuu wa shule ambaye atakuwa Katibu wa Bodi ya shule,

                  ii.              Mmiliki wa shule,

                iii.              Mwalimu wa Taaluma,

                iv.              Wajumbe watatu (3) watakaoteuliwa na Mmiliki wa Shule,

                  v.              Mwakilishi mmoja (1) wa walimu shuleni.  

                vi.              Iwapo shule ina kitengo kwa ajili ya watoto wenye mahitaji maalum, Mkuu wa Kitengo pia atakua Mjumbe,

              vii.              Mzazi mmoja (1) anayewakilisha wazazi wenye watoto katika shule hiyo atakayechaguliwa na Mkutano Mkuu wa Wazazi,

            viii.              Mkazi mmoja jirani atakayeteuliwa na Mwenye Shule.

Waraka huu unafuta Nyaraka zote za awali zilizokuwa zinatoa Mwongozo kuhusu Kamati za Shule za Awali na Msingi na Bodi za Shule za Sekondari na utaanza kutumika kuanzia Januari, 2019.

Dkt. Edicome C. Shirima

KAIMU KAMISHNA WA ELIMU

Nakala:      Makatibu Tawala wa Mikoa,

                    Wakurugenzi wa Halmashauri za Wilaya/Mji/Manispaa/Jiji,

                    Wathibiti Ubora wa Shule Wakuu Kanda na Wilaya.

JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA

WIZARA YA ELIMU, SAYANSI NA TEKNOLOJIA

Anuani ya simu “ELIMU” Simu: 026  296 35 33 Baruapepe:info@moe.go.tz Tovuti: www.moe.go.tz

Chuo cha Masomo ya Biashara na Sheria, Chuo Kikuu cha Dodoma (UDOM), Jengo Na. 10, S.L.P. 10, 40479 DODOMA. Tarehe: 10 Desemba, 2018.

WARAKA WA ELIMU NA. 2 WA MWAKA 2018

UTARATIBU WA KUKARIRI DARASA KWA WANAFUNZI WA SHULE ZA MSINGI NA SEKONDARI

Serikali imekuwa na utaratibu wa kupokea na kushughulikia maombi ya kukariri darasa kutoka kwa baadhi ya wazazi na walezi wa watoto wanaoshindwa kuendelea na masomo kwa sababu mbalimbali. Aidha, Shule Zisizo za Serikali zimekuwa zikiwakaririsha darasa wanafunzi wanaoshindwa kufikia viwango vya ufaulu vinavyopangwa na shule husika.

Kufuatia hali hiyo kumekuwepo na malalamiko kutoka kwa wazazi na walezi kutokana na kutoshirikishwa ipasavyo katika kufanya uamuzi wa mwanafunzi kukariri darasa. Kutokana na changamoto zinazojitokeza kwenye suala hili wizara inapenda kutoa maelekezo kama ifuatavyo:

1.0 Kukariri Darasa

Maombi ya Kukariri darasa kwa wanafunzi wa Shule za Msingi na Sekondari yatashughulikiwa kama ifuatavyo:

(a)                  Maombi ya Kukariri darasa la I, II na III yatashughulikiwa na Halmashauri husika ambapo darasa la IV, V na VI kwa Shule za Msingi na kidato cha 1, 2, 3, na 5 kwa shule za Sekondari yatashughulikiwa na Mkoa;

(b)         Maombi ya kukariri darasa la VII kwa shule za Msingi na Kidato cha 4 na 6 ambayo ni madarasa ya mitihani ya mwisho ya Kitaifa yataendelea kutumwa kwa Kamishna wa Elimu ili kupata kibali cha kukariri; na

(c)                  Mwanafunzi atakayeomba na kukubaliwa kukariri katika ngazi ya Elimu ya Msingi na Sekondari atapewa fursa ya kukariri mara moja. Endapo mamlaka inayohusika itaona umuhimu wa Mwanafunzi kukariri darasa  mara ya pili, ataweza kupewa fursa hiyo.

(d)         Utaratibu wa Maombi ya Kukariri Darasa

                                 i.        Mzazi wa mwanafunzi wa darasa la I, II na III anatakiwa kuandika barua ya maombi ya kukariri darasa kwa Mkurugenzi wa Halmashauri husika;

                               ii.       Mzazi wa mwanafunzi wa  darasa la IV, V na VI kwa shule za Msingi na Kidato cha 1, 2, 3, na 5 kwa shule za Sekondari anatakiwa kuandika barua kwa Katibu Tawala wa Mkoa;

                        iii.            Mzazi wa mwanafunzi wa darasa la VII kwa Shule za Msingi na Kidato cha 4 na 6 kwa shule za Sekondari anatakiwa kuandika barua kwa Kamishna wa Elimu kulingana na darasa husika;

                        iv.            Maombi yote yapitie kwa Mkuu wa Shule anayosoma mwanafunzi na Mkurugenzi wa Halmashauri husika, na

                           v.            Kila barua ya maombi ni lazima iwe na viambatisho vifuatavyo:

a.      Picha 2 za mwanafunzi aina ya pasipoti;

b.     Namba ya kuandikishwa shuleni; na

c.      Nyaraka zozote muhimu kulingana na sababu ya maombi                                        yanayowasilishwa.

2.0    Kukariri Darasa Wanafunzi Wanaoshindwa Kufikia Viwango vya Ufaulu Vilivyowekwa na Shule

Wizara inakumbusha kuwa wanafunzi waliofaulu mitihani ya upimaji inayofanywa kitaifa (Darasa la IV na Kidato cha 2) wanakuwa na sifa ya kumaliza ngazi ya elimu husika bila kukariri.

Hata hivyo, kwa makubaliano ya maandishi kati ya mzazi au mlezi na Mkuu wa shule ya Serikali au isiyo ya Serikali, mwanafunzi ataruhusiwa kukariri Darasa kwa kufuata utaratibu ulioainishwa hapo juu ambapo mzazi atakuwa ameridhia.

Waraka huu unafuta nyaraka zote zilizotangulia zilizokuwa zikitoa maelekezo kuhusu utaratibu wa kukariri darasa na utaanza kutumika Januari, 2019.

Dkt. Edicome C. Shirima

KAIMU KAMISHNA WA ELIMU

WAZIRI NDALICHAKO AAHIDI KUSHUGHULIKIA UCHAKAVU WA MIUNDOMBINU VYUO VYA VETA NCHINI

Waziri wa Elimu, Sayansi na Teknolojia Mhe. Prof. Joyce Ndalichako ameahidi kushughulikia changamoto ya uchakavu wa miundombinu katika vyuo vya ufundi stadi vinavyomilikiwa na VETA ili vyuo hivyo viweze kutoa mafunzo bora yanayoendana na Teknolojia ya kisasa.

Waziri Ndalichako ametoa kauli hiyo wakati wa sherehe za mahafali ya 33 katika Chuo Cha VETA kilichopo katika Manispaa ya Moshi mkoani Kilimanjaro na kusisitiza kuwa Wizara ya Elimu, Sayansi na  Teknolojia ina jukumu la kuhakikisha Taasisi   zilizo chini yake zinakuwa  na mazingira bora  ya kazi , hivyo  iko tayari kupokea mchanganuo wa mahitaji ya vyuo vya ufundi stadi nchini ili vyuo hivyo viweze kufanyiwa kazi.

“Wizara ikiwezeshwa  vizuri ikafahamu mahitaji ya vyuo hivi vya Ufundi Stadi na kwa sababu ni kipaumbele cha serikali ya awamu ya Tano katika kuwezesha nchi kuwa na uchumi wa kati basi tuko tayari kupokea ushauri  wa wataalam ili tuweze kuhakikisha kuwa tunaimairisha mafunzo ya ufundi stadi kwa kiwango ambacho ndio kinahitajika na wataalam na wajiri pindi vijana wanaoomaliza mafunzo,” alisema Waziri Ndalichako.

Waziri wa Elimu, Sayansi na Teknolojia Prof. Joyce Ndalichako  akisikiliza maelezo kutoka kwa mhitimu  wa fani ya kukaanga Mvuke kwenye  maonesho ya Mahafali ya 33 Chuoni hapo. Aliyesimama kulia kwake ni Mkurugenzi Mkuu wa VETA, Dkt. Pancras Bujulu.

Waziri Ndalichako amesema kuwa  mfumo wa mafunzo kwa njia ya uanagenzi una manufaa siyo tu  kusaidia kuongeza udahili,  lakini pia mfumo huu unasaidia vijana kujifunza teknolojia mpya zilizopo viwandani, kusaidia vijana kupata ujuzi na uzoefu halisi unaohitajika mahala pa kazi katika fani husika na makampuni kuwa na uhakika wa nguvukazi yenye umahiri wa kiwango wanachokihitaji.

Kwa upande wake Mkurugenzi Mkuu wa Mamlaka ya Elimu na Mafunzo ya Ufundi Stadi - VETA- Dkt. Pancras Bujulu alisema kuwa baadhi ya vyuo vya VETA ni vikongwe mno na miundombinu yake imechakaa  na vinahitaji ukarabati.

Waziri wa Elimu, Sayansi na Teknolojia, Prof. Joyce Ndalichako akitazama nyaraka za kampuni ya LES Inspection iliyoanzishwa na wahitimu wa VETA ambao wamefuzu na kupata leseni za kutoa ithibati ya kazi za uungaji vyuma kwa kiwango cha kimataifa wakati akitembelea maonesho ya mahafali ya 33 ya Chuo cha VETA katika manispaa ya Moshi.

Dkt. Bujulu alimweleza Waziri Ndalichako kuwa pamoja na uchakavu wa Miundombinu lakini pia  vifaa na mashine zinazotumika kwenye karakana kwa ajili ya kufundishia nazo  zimechakaa na zingine  zimepitwa na wakati kutokana na mabadiliko ya kiteknolojia hivyo hazifai kutumika kufundishia, vifaa vinavyohitajika ni vile vinavyoendan na Teknolojia.

Jumla  ya wahitimu 174 wa fani mbalimbali  wamehitimu mafunzo yao katika mahafali hayo ya 33 katika Chuo hicho Cha VETA, manispaa ya Moshi mkoani  Kilimanjaro.